-
1 единая система ценообразования
Русско-казахский экономический словарь > единая система ценообразования
-
2 система автоматических котировок
Русско-казахский экономический словарь > система автоматических котировок
-
3 насдак
насдак (1. биржадан тыс сауда жүйесі, 2. автоматтандырылған баға белгілеу жүйесі) -
4 автоматическая котировочная система национальной ассоциации дилеров ценных бумаг
бағалы қағаздар дилерлері ұлттық қауымдастығының автоматты баға белгілеу жүйесіРусско-казахский экономический словарь > автоматическая котировочная система национальной ассоциации дилеров ценных бумаг
-
5 Функции и полномочия Национального банка
Национальный банк:
Ұлттық банк:
- проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;
- республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;
- эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;
- айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;
- участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;
- Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
- выдает разрешение:
- мыналарға:
- на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
- банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;
- на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;
- Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);
- на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
- жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;
- на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;
- банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;
- на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
- бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;
- выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;
- банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;
- проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;
- банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;
- дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;
- банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;
- дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;
- банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;
- осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;
- банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;
- устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;
- банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;
- осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;
- республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;
- определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;
- республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;
- организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;
- банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;
- осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;
- республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;
- издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;
- банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;
- осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;
- нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;
- по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;
- устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;
- участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;
- создает резервные фонды банкнот и монет;
- банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;
- составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;
- республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;
- формирует отчетный платежный баланс страны;
- елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;
- участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;
- төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;
- осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;
- мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;
- формирует оценку валового внешнего долга страны;
- елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;
- участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;
- республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;
- обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;
- осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.
- Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.
Русско-казахский экономический словарь > Функции и полномочия Национального банка
-
6 Электронные новации в банковском бизнесе
В настоящее время автоматизация банковских услуг развивается по следующим основным направлениям:
Қазіргі кезде банк көрсететін қызметтерді автоматтандыру мынадай негізгі бағыттар бойынша дамытылуда:
- электронная обработка бумажных финансовых документов;
- қағаз қаржы құжаттарын электрондық өңдеу;
- компьютеризация расчетных и платежных операций;
есептесу және төлем төлеу операцияларын компьютерлендіру;
- внедрение систем связи между отдельными рабочими местами и между банками.
- жекелеген жұмыс орындары арасында және банкілердің арасында байланыс жүйесін енгізу.
Пластиковая карта — это универсальное платежное средство, которое позволяет своему владельцу оплачивать товары и услуги безналичным путем, а также более безопасно хранить и перевозить свои денежные средства. Она используется для различных по назначению операций. По выбору оказываемых услуг она может служить пропуском, водительским удостоверением, проездным документом и просто средством платежа.
Пластикалық карта — өз иесіне тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ақысын қолма-қол ақшасыз төлеуге, сондай-ақ өзінің ақшалай қаражатын қауіпсіз сақтауға және тасымалдауға мүмкіндік беретін әмбебап төлем құралы. Ол мақсатына қарай түрлі операциялар үшін пайдаланылады. Көрсетілетін қызметтерді таңдауына қарай ол өтуге рұқсат, жүргізуші куәлігі, жол-сапар құжаты және жай ғана төлем құралы қызметін атқаруы мүмкін.
Пластиковые карты различаются:
Пластикалық карталар:
- по их назначению:
- мақсатына қарай:
- кредитные;
- кредиттік карталар;
- дебетовые;
- дебеттік карталар;
- по функциональным и техническим характеристикам:
- атқарымдық және техникалық сипаттамалары бойынша:
- обыкновенные;
- кәдуілгі карталар;
- магнитные;
- магнитті карталар;
- микропроцессорные.
- микропроцессорлық карталар болып ажыратылады.
Разница между ними в том, что кредитная карта позволяет иметь владельцу постоянно возобновляемый кредит в банке-эмитенте, а дебетовую карту также можно назвать расчетной картой, ибо клиент вносит определенную сумму на свой счет в банке, с которого банк-эмитент перечисляет денежные средства для оплаты различных расходов.
Олардың арасындағы айырма мынада: карта иеленушінің эмитент-банкіде ұдайы жаңартылып отыратын кредиті болуына мүмкіндігі болады, ал дебеттік картаны есептесу картасы деп те атауға болады, өйткені клиент банкідегі өз шотына белгілі бір соманы салады, одан эмитент банк түрлі шығындарды төлеу үшін ақшалай қаражат аударады.
Какие устройства применяются в банковской системе самообслуживания на базе пластиковых карточек?
Банк жүйесінде пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің қандай қондырғылары қолданылады.
Устройствами, обеспечивающими работу банковских систем самообслуживания на базе пластиковых карточек являются банкоматы и торговые терминалы.
Банкоматтар мен сауда терминалдары пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің банкілік жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін қондырғылары болып табылады.
Банкомат — это электронно-механическое устройство, предназначенное для выдачи наличных денег по пластиковым карточкам. В зависимости от выполняемых операций, банкоматы делятся на простейшие и полнофункциональные, т.е. те, которые могут выполнять более широкий спектр операций, таких как перевод денег, обмен иностранной валюты на национальную валюту, выдача справок о счетах, прием вкладов.
Банкомат — пластикалық карточкалар бойынша қолма-қол ақша беруге арналған электронды-механикалық қондырғы. Орындалатын операцияларға қарай банкоматтар қарапайым және толық атқарымдық банкоматтарға, яғни ақша аудару, шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау, шоттар туралы анықтамалар беру, салымдарды қабылдау сияқты неғұрлым кең ауқымды операцияларды орындай алатын банкоматтарға бөлінеді.
Торговые терминалы — это простейшая расчетная установка в магазинах.
Сауда терминалдары — дүкендердегі ең қарапайым есептесу қондырғысы.
Русско-казахский экономический словарь > Электронные новации в банковском бизнесе
-
7 коммерческий кредит
Коммерческий кредит – это расчеты с рассрочкой или отсрочкой платежа одного хозяйствующего субъекта или предпринимателя с другим хозяйствующим субъектом (предпринимателем). Основными видами кредита как разновидности расчетов с рассрочкой платежа являются:
Коммерциялық несие – бір шаруашылық жүргізуші субъектінің немесе кәсіпкердің басқа шаруашылық жүргізуші субъектімен (кәсіпкермен) төлемді бөліктеп немесе мерзімін ұзартып есеп айырысуы. Төлем бөліктеп төленетін есеп айырысудың алуан түрлері ретіндегі несиенің негізгі түрлері:
- фирменный кредит;
- фирмалық несие;
- вексельный (учетный) кредит;
- вексельдік (есептік) несие;
- факторинг;
- факторинг;
- овердрафт.
- овердрафт.
Какие формы кредита применяются при расчетах по экспортно-импортным операциям?
Экспорттық-импорттық операциялар бойынша есеп айырысу кезінде несиенің қандай нысандары қолданылады?
При расчетах по экспортно-импортным операциям применяются следующие формы кредита, как:
Экспорттық-импорттық есеп айырысу кезінде несиенің:
- форфетирование;
- форфеттеу;
- кредит по открытому счету;
- ашық шот бойынша несие;
- акцептный;
- акцептік несие;
- акцептно-рамбурсный.
- акцептік-рамбурстық несие сияқты нысандары қолданылады.
Факторинг – это разновидность торгово-комиссионной операции, связанной с кредитованием оборотных средств. Он включает в себя:
Факторинг – айналым қаражатын несиелендірумен байланысты сауда-комиссиялық операциялардың бір түрі. Ол:
- взыскание (инкассирование) дебиторской задолженности покупателя;
- сатып алушының дебиторлық берешегін өндіріп алуды (инкассолауды);
- предоставление продавцу краткосрочного кредита;
- сатушыға қысқа мерзімді несие беруді;
- освобождение продавца от кредитных рисков по операциям.
- сатушыны операциялар бойынша несие тәуекелінен босатуды қамтиды.
Различия между ними в том, что факторинг — это договорное обязательство, цессия — обязательство, переданное по сделке. В системе расчетов цессия — уступка кредитором своего права требования третьему лицу, переданная ему по сделке.
Олардың арасындағы айырма мынада: факторинг — шарттық міндеттеме, цессия — мәміле бойынша табысталған міндеттеме. Есеп айырысу жүйесінде цессия — несиегердің өзіне мәміле бойынша талап ету құқығын үшінші тұлғаға мәміле бойынша беруі.
Форфетирование представляет собой форму кредитования экспорта банком или финансовой компанией путем покупки или без оборота на продавца векселей и других долговых требований по внешнеторговым операциям. Форфетирование, как правило, применяется при поставках машин, оборудования на крупные суммы с длительной рассрочкой (до 7 лет).
Форфеттеу банкінің немесе қаржы компаниясының сыртқы сауда операциялары бойынша вексельдер мен басқа да борыш талаптарын сатып алу жолымен немесе сатушыға айналымға жібермей экспортты несиелендіруі нысаны болып табылады. Ол, әдетте, өтелуі ұзақ мерзімге созылатын (7 жылға дейін) ірі сомаға алынған машиналар, жабдықтар жеткізілімі кезінде қолданылады.
При экспортно-импортных операциях кредит по открытому счету одновременно означает и расчеты по открытому счету. Этот кредит предоставляется в расчетах между постоянными партнерами (контрагентами), особенно при многократных поставках однородных товаров.
Экспорттық-импорттық операциялар кезінде ашық шот бойынша берілетін несие сонымен бірге ашық шот бойынша есеп айырысу деген мағынаны білдіреді. Бұл несие тұрақты әріптестер (контрагенттер) арасында, әсіресе бір текті тауарлардың көп қайтара жеткізілімі кезінде беріледі.
Овердрафт — это форма краткосрочного кредита, предоставление которого осуществляется путем списания банком средств со счета клиента сверх остатка на счете. В результате такой операции образуется отрицательный баланс, т.е. дебетовое сальдо – задолженность клиента банку. Банк и клиент заключают между собой соглашение, в котором устанавливаются максимальная сумма овердрафта, условия предоставления кредита, порядок погашения его, размер процента за кредит.
Овердрафт – қысқа мерзімді несие нысаны, ол банкінің өз клиентінің шотынан қаражатты шоттағы қалдықтан тыс есептен шығаруы жолымен беріледі. Осындай операцияның нәтижесінде теріс теңгерім, яғни дебеттік сальдо – клиенттің банкіге берешегі құралады. Банк пен оның клиенті бір-бірімен келісім жасасады, онда овердрафтың ең жоғары сомасы, несие беру шарттары, оны өтеу тәртібі, несие үшін пайыз мөлшері белгіленеді.
Акцептный кредит – кредит, предоставляемый банком в форме акцепта переводного векселя (тратты), выставляемого на банк экспортерами и импортерами. При этой форме кредита экспортер получает возможность выставлять на банк векселя на определенную сумму в рамках кредитного лимита.
Акцептілік несие – банкінің экспортшылар мен импортшылар банкіге ұсынатын аударма вексельді (тратта) акцептеу (ризалық беру) нысанында беретін несиесі. Несиенің бұл нысанында экспортшы банкіге несие лимиті шегінде белгілі бір соманы ұсынуға мүмкіндік алады.
Акцептно-рамбурсный кредит является разновидностью акцептного кредита. Рамбурс – в международной торговле означает оплату купленного товара через посредство банка в форме акцепта банком импортера тратт, выставленных экспортером.
Акцептілік-рамбурстық несие акцептілік несиенің бір түрі болып табылады. Рамбурс – халықаралық саудада сатып алынған тауардың ақысын банк делдалдығы арқылы импортшы банкісінің экспортшы ұсынған тратталарды акцептеуі нысанында төлеу дегенді білдіреді.
* * *Русско-казахский экономический словарь > коммерческий кредит
-
8 оплата труда с учетом прибыли
пайданы ескере отырып еңбекке ақы төлеу, пайда ескерілетін еңбекақы (әрбір қызметкер жалақысының белгілі бір үлесі компания жұмысының пайдалылығына қарай өзгеріп отыратын еңбекақы жүйесі)Русско-казахский экономический словарь > оплата труда с учетом прибыли
См. также в других словарях:
телебасқару — (Телеуправление) ракетаны және басқа объектілерді қашықтан басқару әдісі. Мұнда әмір шығаратын және оны қозғалушы объектіге жіберетін құрал жерде (кемеде, ұшақта) орнатылады. Т. сымды немесе сымсыз каналдар арқылы тиісті кодталған белгілерді… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
оқ-дәрілерді таңбалау — (Маркировка боеприпасов) (нем. markieren – белгілеу, таңба қою) бояумен оқ дәрі элементтеріне (снарядтар, авиабомбалар, ракеталар, торпедалар, инженерлік миналар және т.б.) және олардың сауытына жағылатын шартты белгілер немесе жазулар жүйесі.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
әскерді ұйымдастыру теориясы — (Теория военного строительства) қарулы күштердің бейбіт және соғыс кезіндегі құрылымы мен ұйымдастырылу жүйесін, әскерлерді резервпен қамтамасыз ету, жинақтау, үйрету, топтастыру, іріктеу, майданға жіберу жүйесін зерттеу. Бейбіт кезде әскери… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
таулы жерлердегі артиллерияның қимылы — (Действие артиллерии в горах) таулы жерлердегі қорғаныс кезінде артиллерия тар аңғарларда, сайларда, асуларда, сондай ақ көшкін, үйінді, қар көшкінін, тасқын тудыратын, сонымен қатар қарсыластың жылжуы мен маневр жасауын қиындататын объектілерде… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
карантин — (итал. quaranta giorni қырық күн) бактериялық (биологиялық) зақым ошағын, оның аумағын дағы адамдарды, малды және т.б. төңіректен толық оқшаулауға және зақым ошағындағы ауруларды сауықтыруға бағытталған әкімшіліктік, режимдік қорғау, эпидемияға… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Идея — (гр.idea – түр, образ, тек, сыртқы көрініс; eidos – түр, іс әрекет амалы, сапа, идея, пайымдау, образ) – әртүрлі философиялық жүйелерде рухтың (кейінірек –білімнің) ең дамыған формаларын белгілеу үшін қолданылатын ұғым. Алғашқылардың бірі болып… … Философиялық терминдердің сөздігі
қарулы күштер құрылысы — (Строительство Вооруженных Сил) мемлекеттің Қарулы Күштерін құру, дайындау және нығайту жөніндегі өзара байланысты шаралар жүйесі. Осы шаралар негізінде Қарулы Күштердің ұйымдық құрылымын белгілеу, оны жетілдіру, әскерлер түрлерінің құрамы мен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
